خاطره رهبر از آیه الله بهجت

درباره نماز و اهمیت آن و همچنین اهتمام به نماز اول وقت و حضور قلب در نماز بیش از آنکه تصور کنید سخن گفته شده است.

در این میان آیات و روایات و همچنین توصیه های بزرگان دین، راه و و روش را به ما آموخته است. اما نکته مهم و کلیدی اینجاست که تا کنون و با توجه به این همه علم و دانستنی های ذهنی چرا هنوز نتوانسته ایم این اهمیت و منزلت را در وجود خود نهادینه کنیم؟

به راستی مشکل کار کجاست؟ شاید انگیزه ما آنقدر برای این مساله آماده و قوی نشده و اهمیت آن را درک نکرده ایم که نسبت به آن بی مبالاتی میکنیم. امروز با خاطره جالبی از مقام معظم رهبری درباره آیه الله بهجت در خدمت شما عزیزان هستیم. 

این دو بزرگوار را تقریبا کسی نیست که نشناسد. مقام معظم رهبری به عنوان یک فقیه عادل و فرهیخته و یک سیاستمدار قوی و آیه الله بهجت به عنوان یکی از اولیای الهی در زمان ما برای همگان شناخته شده است. 

«قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع اخْتَبِرُوا إِخْوَانَکُمْ بِخَصْلَتَینِ فَإِنْ کَانَتَا فِیهِمْ وَ إِلَّا فَاعْزُبْ ثُمَّ اعْزُبْ ثُمَّ اعْزُبْ مُحَافَظَةٍ عَلَى الصَّلَوَاتِ فِی مَوَاقِیتِهَا وَ الْبِرِّ بِالْإِخْوَانِ فِی الْعُسْرِ وَ الْیسْر» (1) 

فى الکافى، عن الصّادق (علیه‌السّلام): «اختبروا اخوانکم بخصلتین». اخوان، منظور مطلق معاشرین، على‌الظاهر نیست.

 یعنى آن کسانى که می‌خواهید به عنوان برادران خود و افرادى که با آن‌ها صداقت دارید، افراد نزدیک، کسانى را که به این عنوان می‌خواهید انتخاب کنید، این دو صفت را در آن‌ها حتماً ملاحظه کنید.

 «فان کانتا فیهم»؛ اگر این دو صفت در آن‌ها بود، چه بهتر؛ «و الّا فاعزب ثم اعزب ثم اعزب». عَزَبَ یعنى فاصله‌گرفتن، از آن‌ها رو پوشاندن. [مثل] «لایعزب عنه مثقال ذرّة» (1) که در قرآن کریم هست. دورى کنید از آن‌ها. از آن‌ها رو بپوشانید و دورى کنید.

این دو صفت چیست؟ «محافظة على الصّلوات فى مواقیت‌ها». یکى این [که محافظ نماز باشند]. در مواقیت، لابد مراد مواقیت فضیلت است؛ و الّا مطلق مواقیت اگر مورد نظر باشد، ولو آخر وقت، اینکه خب، اگر کسى نکند این کار را «فاسق» است.  

می‌خواهند بفرمایند که اهل نماز در وقت خود باشد، یعنى وقت فضیلت. مرحوم آقاى بهجت (رضوان‌الله علیه) ـ‌[که] مکرر این را از ایشان ما شنیدیم، هم خودمان شنیدیم، هم بالواسطه دیگران هم نقل کردند‌ـ می‌گفتند استادشان ـ‌على‌الظّاهر مرحوم آقاى قاضى مثلاً‌ـ به ایشان گفتند که اگر کسى نماز اول وقت را مراقبت بکند، من ضامنم براى نجات او، یا براى مثلاً رسیدن او به درجات بالا؛ یک همچین تعبیرى.

 بنده یک وقت از ایشان پرسیدم که لابد نماز خوب دیگر؟ گفتند: خب، بله؛ نماز درست و حسابىِ با توجه، در اول وقت. اگر این را کسى مراعات بکند، این خودش یک عاملى است که انسان را عروج می‌دهد و به مراتب بالاى توحیدى می‌رساند. یکى این.

«و البرّ فى الاخوان فى العسر و الیسر». صفت دوم هم یک صفت اجتماعى است. اوّلى صفت فردى بود، بینه و بین‌الله بود؛ این دومى بینه و بین‌النّاس است.

کسى باشد که صفتش این باشد، که به برادرانش نیکى می‌کند؛ هم در عسر، هم در یسر. حالا این عسر و یسر، چه عسر و یسر خود انسان، ولو در عسر هم باشد، سختى هم باشد، بالاخره کمک می‌کند؛ حالا تنگدستى دارد، مالى ندارد که کمک بکند، اما می‌تواند تسلا بدهد، با زبان کمک کند، با آبرو کمک کند؛  

هم ممکن است مراد عسر و یسر خود این کمک کننده باشد، هم عسر و یسر آن کمک شونده باشد؛ چون بعضى‌ها هستند، به انسان حاضرند کمک کنند، وقتى که حال انسان خوب است؛

 وقتى اقبال به سمت کسى هست، حاضرند به او کمک کنند؛ محبت می‌کنند، کمک می‌کنند؛ به مجرد اینکه اقبال از او رو برگرداند، این‌ها هم رو برمی‌گردانند. بله، وقتى که اقبال از او ادبار کرد، این‌ها هم ادبار می‌کنند. نه، اینجور نباشد؛ در همه‌ى حالاتِ برادرش به او کمک کند و نیکى کند.

منابع:

1. (شافی، صفحه‌ 652)

مقام معظم رهبری در جلسه درس خارج فقه در تاریخ 21 دی‌ماه 89 (ششم صفر 1432)